Cuba - toerist in het paradijs

Inmiddels zijn we alweer een week terug uit Cuba en dat heeft me mooi de tijd gegeven om even te laten bezinken wat we hebben meegemaakt. Want wat een verschillen! Natuurlijk is Cuba een wereld an sich - de enige reclame die je op straat ziet is propaganda, overal vind je de charmes van de gekleurde oldtimers en de tijd staat letterlijk al decennia stil. Cubaanse steden kennen geen moderne (hoge gebouwen) of enorme verkeersaders. Het platteland werkt altijd nog met os en ploeg, oude trekkertjes en het gras wordt handmatig met een kapmes ‘gemaaid’. Met de Lonely Planet gewapend hebben we het westen van het eiland doorkruist. Een reisgids is min of meer noodzaak aangezien internet beperkt en erg duur is. Het was dan ook niet verwonderlijk dat je vrijwel elke toerist met een gids onder de arm ziet gaan.

De reis begon in Varadero – hét all-inclusive toeristenoord van Cuba. Normaal gesproken met fijne witte zandstranden, azuurblauw water en een strakblauwe hemel. Wij werden onthaald met een enorme onweersbui en ook de laatste dagen voor vertrek (‘Oh, laten we nog lekker twee dagen op het strand chillen’) vielen in het water. Gelukkig heeft Cuba veel meer te bieden! Zoals Havana, waar je lekker kunt struinen door de straten waar altijd veel volk te vinden is. Cubanen leven veel buiten – of ze nou op straat zitten of in hun schommelstoel op de patio. Het is heel verfrissend om in een omgeving rond te lopen waar geen standaard winkelketens te vinden zijn. Vanwege het beperkte internet zijn mensen ook veel minder (/nauwelijks) met hun telefoon bezig – tenzij je op een centraal punt in de stad komt waar je met een internetkaart verbinding kunt maken. Slechts €5 per uur! Op deze punten zie je jong en oud massaal met smartphones en laptops in de weer.

Na een aantal dagen namen we de bus naar Vinales, een dorpje westelijk op het eiland gelegen. We hebben het hier erg naar onze zin gehad, ondanks dat onze eerste casa (aangeraden door de casa in Havana) meer op een bejaardentehuis leek. Na twee nachten zwaaiden we opa en oma dan ook gedag om in een andere casa nog twee nachten te verblijven. Want als je van natuur en minder van steden houdt is dit een ideale omgeving: paardje rijden, fietsen, wandelen, uitstapjes in de omgeving of gewoon genieten van het uitzicht op het dakterras. We hebben paardje gereden door de Valle del Silencio. Vanwege de hevige regenval in de periode ervoor moesten onze paardjes soms tot over de knieën in de modder! Dat waren toch best spannende momenten. Gelukkig wisten de beestjes wat ze deden en vonden ze het juist fijn om door de diepe modder te sjouwen. Het tripje op de paardjes omvatte onder meer een bezoek aan een huis waar je uitleg kreeg over het proces van plant (of toch boom?) tot het branden van de koffieboon, een meer en een grot. Bij het meer dachten een Spanjaard en Chileen slim te zijn door naakt (bij gebrek aan zwemkleding) het water in te gaan. Dat is handig als er geen andere toeristen zijn als je het water in gaat maar iets minder handig als blijkt dat de toeristenstroom daarna flink is toegenomen. We hadden weinig behoefte aan de grot. Het stikte daar trouwens ook van de toeristen. Tijdens de gehele route stikte het van de toeristen. Iedereen maakt hetzelfde rondje. De gids zei al dat er meer toeristen zijn dan ooit. Op de weg terug heb ik nog even mijn paardje in galop gezet, dat was lang geleden! Heerlijk. Tijdens de terugweg waren er minder toeristen en konden we ook daadwerkelijk van de stilte genieten en de prachtige omgeving. Als laatste onderdeel van het tripje kregen we nog uitleg over het produceren van tabak en rollen van sigaren. Heel indrukwekkend. De tabaksboer vertelde dat hij 90% van de productie af moet staan aan de overheid en dat hij het overige gedeelte zelf mag houden of verkopen. Daar hebben we gebruik gemaakt dus vrienden en familie, bij terugkomst in Nederland kunnen jullie rekenen op een sigaartje. Wij vonden ‘m heerlijk.

Per taxi collectivo (gedeelde taxi, prachtige oldtimer) reden we naar Playa Larga wat gelegen is aan de Bahia de Cochinos oftewel de Varkensbaai. Gaat er al een belletje rinkelen? Bij binnenkomst van het dorpje valt al gelijk te lezen dat het leger de invasie in 1961 heeft weten te verslaan. Ze zijn er nog steeds trots op. Hier hadden we een casa bij een oudere kerel – maar dan niet de categorie bejaardentehuis – die aan het water woonde dus dinertjes en ontbijt op drie meter van het water af. Wat een heerlijke ervaring! We hebben in de baai prachtig kunnen snorkelen. Het water was intens blauw, ik krijg een beetje heimwee als ik er aan terug denk. Gelukkig heb ik leuk fotootjes kunnen maken met de camera onderwater.

Na het relaxte verblijf aan het water werd het tijd voor de volgende stad: Cienfuegos. We kwamen in een geweldige casa terecht. Het huis zelf leek op een museum, de mensen (wederom oud, maar jeugdig van geest) verwelkomden ons allerhartelijk. Armando, de heer des huizes en minstens halverwege de 70: “Now you have family in Cuba, you’re our babies.” Nou goed, deed dit je nog niet smelten dan wel het hangertje van een zwarte kat dat ik van hem kreeg. Cienfuegos heeft een aantal mooi onderhouden gebouwen, een fort aan het begin van de baai die je kunt bezoeken en een uitgestrekte boulevard waar enorme koloniale panden aan staan. Prima vermaak dus. We deden er ook nog een tripje naar een waterval (El Nicho) – hup, busje vol Europeanen en Noord-Amerikanen, rijden, met z’n allen uitstappen, beetje rondwandelen en weer met het busje terug naar de stad. Kan het nog toeristischer?
De laatste bestemming tijdens deze rondreis was Trinidad. Menig persoon die we hier over spraken was erg enthousiast. Zeker, het is mooi en heeft sfeer. Maar in Mexico zijn ook veel (beter onderhouden) koloniale steden te vinden zoals San Angel in Mexico-Stad en San Miguel de Allende, dus voor ons iets minder indrukwekkend. Al met al hebben we ons goed vermaakt. Er gaat een toeristenbusje (alweer één!) naar een strand vlakbij Trinidad, Playa Ancón. Het was zo toeristisch dat ik eerder het idee had in Duitsland op vakantie te zijn dan Cuba. Op alle strandbedjes om ons heen lagen Duitsers, oh wat errug! De bus reed vier keer per dag van het strand terug naar de stad en het was echt heel erg proppen om iedereen in de bus te krijgen. Ik denk dat sardientjes in een blik nog meer ruimte hebben. Ik zat nog net niet bij de chauffeur op zijn schouder. Helaas voelde ik me een beetje misselijk tijdens de rit. Vlak voordat we de eindbestemming bereikten zei ik al tegen Mathijs: ik trek dit niet veel langer. En ja hoor, twee minuten voordat we terug waren in de stad vroeg ik – half Spaans, half Engels – aan de buschauffeur of we direct konden stoppen omdat ik me niet goed voelde en moest kotsen. De vrouw naast me begreep wat ik bedoelde en begon hysterisch in het Spaans te roepen. De bus ging aan de kant, de deur ging – tergend langzaam – open, de mensen voor mij (zo’n tien stuks) vlogen de bus uit behalve de vrouw voor me, zij was traag (ik vraag me nog steeds af of ik haar niet per ongeluk heb geraakt). Vanaf het trapje redde ik het net om op de straat mijn maag te legen. Daar lag al het fruit van het ontbijt. Niet al te charmant, maar achteraf wel een mooi verhaal.

Cuba was een hele ervaring, we hebben mooie plekken bezocht, ons verwonderd over het leven daar, genoten van het (niet-Mexicaanse) eten. En toch vond ik het vervelend dat iedereen een slaatje uit je wil slaan, alles geld kost, er ontzettend veel toeristen zijn en het toch vrij prijzig is als je van de gebaande paden wil wijken. Op straat wordt je zo’n 30x per dag benaderd met de vraag “taxi amigo?”. Voor het gebruik van toiletten durven ze gerust omgerekend €1 te vragen. Als je op straat wordt benaderd door Cubanen lijkt dat op het eerste gezicht heel aardig en geïnteresseerd, maar als het puntje bij paaltje komt proberen ze je toch iets aan te smeren. Mensen die we ontmoetten die al vaker naar Cuba zijn geweest hebben al veel veranderingen in het afgelopen jaar gemerkt (nu de VS zich wat soepeler opstellen) en waarschijnlijk waren wij niet de enige die dachten: laten we NU gaan voordat het te laat is!

Inmiddels zijn Mathie en ik weer on the road. Kerstavond is eigenlijk alleen een dingetje in Mexico, de dag erna minder. Dit hebben we met Karla, haar ouders en broer gevierd in het vakantiehuis in Cuernavaca. Ideale omgeving, lekker temperatuurtje, zwembad, groen. We hebben een tempel bezocht waarvoor we eerst een uurtje flink moesten klimmen, via trappen de bergen in. Hoewel de tempel zelf niet zoveel voorstelde was het uitzicht vanaf daar prachtig! Op kerstdag hebben we Xochicalco bezocht, een indrukwekkend tempelcomplex dat naar schatting rond 650 nChr tot bloei kwam, waar weinig toeristen komen, dus heerlijk rustig rond kunnen wandelen. Vanuit Cuernavaca hebben we de super-de-luxe bus naar Puebla genomen. We waren allebei verbaasd wat we aantroffen in de bus: slechts drie stoelen per rij, die je ver naar achter kunt doen met een beensteuntje. Heel breed, dus je hebt alle ruimte. Nou, zo wil ik nog wel even bussen! De zocaló (centrale plein in de stad) is helemaal in kerstsfeer gebracht met een megakerstboom, allerlei kraampjes waar eten, drinken en rommeltjes te koop zijn, een sneeuwbaan om vanaf te glijden en schaatsbaantje voor de kids. Het is een gezellige bedoening en de omgeving heeft meer te bieden dan gedacht. Zo gaan we morgen op safari! Een soort van Beekse Bergen maar dan groter, want ja, er is genoeg ruimte in een enorm land als Mexico. We hebben nog een kleine zes weken te gaan om via het zuiden af te zakken en het Oaxaca, Chiapas en Yucatán schiereiland te ontdekken. De tijd vliegt!

Elke keer bedenk ik me dat ik ga schrijven over onderwerpen zoals eten, overgewicht en andere Mexicaanse kenmerken maar dan zie ik dat ik al veel (te veel) heb verteld. Ik ga proberen binnenkort er toch nog een stukje tekst over te schrijven, want ik blijf me er keer op keer over verbazen. Voor nu wens ik iedereen (alvast) een heel fijn oud & nieuw toe!

P.s. Foto's volgen binnenkort.